Krzyż to jeden z najstarszych symboli chrześcijaństwa sam w sobie, najbardziej znany pod postacią krucyfiksu z wizerunkiem Jezusa Chrystusa spoczywającego na nim. Przez wieki wraz z biegiem historii z symbolu haniebnego, kojarzącego się ze śmiercią i cierpieniem, jego wydźwięk został przekuty w motyw zbawienia, zwycięstwa nad śmiercią i cierpienia prowadzącego do Boga. Stał się powszechnym elementem w życiu wszystkich wierzących, stawiany przy drogach, zawieszany na szyi, wyhaftowany na szatach władców czy duchownych, zauważalny na pomnikach czy cmentarzach i obecny w każdej liturgii. Dla wielu krzyż jest prawdziwie wyjątkowym symbolem, dającym siłę i moc i przypominającym o zbawieniu, które kiedyś ma nadejść. Kult krzyża żywy jest do dzisiaj, a w tym artykule chcielibyśmy przytoczyć historię i symbolikę kilku form krzyży chrześcijańskich, niekoniecznie występujących jednak wyłącznie pod swoją najprostszą, surową postacią. Przez lata wykształciło się mnóstwo rodzajów krzyża, różniących się od siebie ornamentyką, wyglądem, układem ramion i symboliką. Każdy niesie za sobą jakieś przesłanie. Krzyże jako dewocjonalia znalazły się w asortymencie sklepu liturgiczny.pl, do którego zachęcamy zajrzeć, a tymczasem prezentujemy kilka rodzajów krzyża chrześcijańskiego.

Krzyż świętego Franciszka

Nazywany krzyżem z San Damiano. Pierwotnie miał wisieć w Kościele św. Damiana pod Asyżem, który odwiedzał Francesco Bernardone, oddając się prywatnej modlitwie w skupieniu. Bernardone to nikt inny, jak Franciszek z Asyżu, później ogłoszony świętym, uznawany za założyciela Zakonu Braci Mniejszych (franciszkanów). Oprócz ciała Chrystusa Ukrzyżowanego widnieje na nim również wizerunek trzydziestu trzech innych postaci, będących świadkami Jego śmierci. Historia głosi, że właśnie z tego, wiszącego w małym kościele Krzyża, św. Franciszek miał usłyszeć głos Jezusa, nawołującego do naprawy Kościoła. Krzyż-ikonę z San Damiano obecnie można spotkać przede wszystkim w zakonach franciszkańskich.

Krzyż świętego Benedykta

Jest to symbol, w którym zawarto element medalika św. Benedykta. Prawdopodobnie pochodzi z czasów życia świętego, natomiast szczególną popularność zyskał w XI wieku poprzez cudowne uzdrowienie młodego człowieka — swoją drogą został on później papieżem (Leon IX) — które miało się dokonać za sprawą ujrzenia przez niego św. Benedykta, krzyżem uleczającego jego rany. Na medalionie umieszczonym przy krzyżu widnieją pierwsze litery łacińskich symboli i napisów związanych ze słowami modlitwy o odpędzenie diabła, czyli egzorcyzmu. Z tego względu Krzyż św. Benedykta uznawany jest za symbol szczególnie chroniący przed niebezpieczeństwem czyhającym na człowieka ze strony szatana, opętania przez niego oraz cierpienia fizycznego i duchowego.

Krzyż karawaka

Inaczej nazywany także krzyżem morowym lub krzyżem św. Zachariasza. Charakteryzuje się pionową podstawą i dwoma poziomymi poprzeczkami — najczęściej występuje w formie, w której górna jest nieco krótsza od dolnej. Litery umieszczone na krzyżu są skrótami od słów modlitwy wstawienniczej do świętych. Między innymi z tego względu krzyż w takiej formie jest uznawany za ochronę przed wieloma chorobami i nieszczęściami. Chociaż nie stanowi oczywiście talizmanu w sensie magicznym, jako symbol wiary może stanowić oznakę zaufania Bogu i powierzenia mu swojego losu, który bywa usłany trudami. Modlitwa z krzyżem morowym w dłoni może dać ukojenie w cierpieniu i pozwolić uspokoić myśli i zmartwienia.

Krzyż świętego Antoniego

Charakteryzujący się nieco innym kształtem niż większość krzyży, inspirowany grecką literą tau. Krzyż tau jest uznawany za wyjątkowy symbol boskiego zbawienia. Tau to ostatnia litera alfabetu hebrajskiego, powiązana zatem z symboliką alfy i omegi, odkupienia przez Chrystusa czy paruzji. Taki rodzaj krzyża szczególnie umiłował sobie święty Antoni, z którym jest on kojarzony, ale także święty Franciszek, przez co obecnie tau można spotkać właśnie przy boku franciszkanów.